Op veel plekken in het land lukt het maar niet goed om genoeg woningen van het gas af te halen. Maar in de Rotterdamse wijk Bospolder Tussendijken (BoTu) liggen de plannen op schema. Daarom richt een deel van het Just Prepare onderzoek zich meerdere jaren op BoTu. We willen onderzoeken wat er allemaal bij komt kijken om effectief doelen te behalen en of dat ook samen kan gaan met een rechtvaardige aanpak.
Wij doen dat onderzoek in nauwe afstemming met de gemeente, woningcorporatie Havensteder, energiebedrijf Eneco, sociale ondernemer De Verbindingskamer en met bewonersorganisaties. Zo ontstond een focus op de renovatie van de Gijzinglaanflats. Deze flats zijn aangesloten op een stadsverwarmingssysteem en zijn beter geïsoleerd om aanzienlijk meer energiebesparing en wooncomfort te garanderen.
Met een team van onderzoekers onderzochten wij de uitdagingen die er bij zo’n renovatieproject komen kijken, op allerlei vlak: technisch, sociaal, governance en qua professionaliteit. Daarbij keken wij specifiek naar de spanning tussen effectiviteit (de beoogde resultaten op tijd bereiken) en rechtvaardigheid (de verdeling van lusten en lasten, de erkenning van bewoners en wie er mee mocht doen in overleggen). Wij deden interviews met medewerkers van de gemeente, Havensteder en Eneco, wij interviewden de oprichter van De Verbindingskamer en wij interviewden bewoners uit de Gijzinglaanflats.
De rode draad door de uitkomsten van ons onderzoek is dat het in BoTu lukte om effectief te zijn en tegelijkertijd ook rechtvaardig door de combinatie van goede afspraken tussen de gemeente, Havensteder en Eneco en een zeer intensieve, sterk op bewoners gerichte aanpak. De renovaties zijn zodoende binnen de gestelde tijd gerealiseerd, de lasten voor bewoners zijn niet omhoog gegaan, er was veel erkenning voor de problemen die bewoners aandroegen en bewoners waren betrokken bij besluiten over de uitvoering van het project.
Het onderzoek laat zien dat effectiviteit en rechtvaardigheid elkaar niet hoeven uit te sluiten bij de energietransitie, maar dat ze elkaar juist ook kunnen versterken.
Wilt u meer weten? In het PDF bestand dat u hier kunt vinden, ziet u de presentatie van onze bevindingen. We schetsen daar eerst vier puzzels rond de genoemde uitdagingen op vier fronten. Vervolgens bespreken wij een aantal belangrijke observaties die door deze puzzels heen lopen, en voor elke puzzel enkele inzichten uit ons werk. Wij eindigen met een aantal bruikbare lessen voor instanties, voor de wijk en voor professionals.
Dit onderzoek is uitgevoerd door PhD onderzoekers Charissa Leiwakabessy en Diletta Ricci, samen met senior onderzoekers Thaleia Konstantinou, Thomas Hoppe en Aksel Ersoy van de TU Delft en Floris Vermeulen, Mendel Giezen en Imrat Verhoeven van de UvA.
Mede-projectleider van het Just Prepare onderzoek